Serotiniteit, oftewel de medische term voor ‘overtijd’ lopen. Officieel is serotiniteit het moment dat je de 42 weken bent gepasseerd. In onderstaande blog leggen we uit wat serotiniteit nou eigenlijk echt betekent en wat je te wachten staat in de laatste periode van je zwangerschap.
Termijn
Aan het begin van de zwangerschap heb je een termijnecho gehad. Hierbij is de uitgerekende datum bepaald. Eigenlijk is dit een uitgerekende periode, want maar 3-5% van de vrouwen bevalt op de uitgerekende datum zelf. Veel eerste kindjes komen iets na de uitgerekende datum.
Het kind heeft voldoende tijd in de baarmoeder nodig om zich optimaal voor te bereiden op de geboorte en om een gezonde start buiten de baarmoeder te maken. De exacte duur van de tijd die het kindje nodig heeft kan variëren, maar over het algemeen ligt dit tussen de 37 en 42 weken, mits zowel de moeder als het kind gezond zijn. Gemiddeld gezien worden eerste kinderen geboren na ongeveer 40 weken en 5 dagen zwangerschap. Bij volgende kinderen vindt de geboorte gemiddeld iets eerder plaats, rond 40 weken en 3 dagen. Als de bevalling pas na 42 weken plaatsvindt, wordt dit dus aangeduid als ‘overtijd’ of ‘serotien’.
Controles
Bij 39 weken bespreken we voor de eerste keer wat er op je pad kan komen als je over de uitgerekende datum loopt. De kans dat je voor die tijd al spontaan bevallen bent is natuurlijk ook nog heel groot, maar het is fijn om alvast op tijd na te denken over de keuzes die er zijn. Als je bijvoorbeeld 41 weken zwanger bent mag je afwachten tot de bevalling vanzelf op gang komt, maar we gaan ook bespreken dat er andere opties zijn zoals: strippen, vliezen breken of inleiden.
Strippen
Door middel van strippen kunnen we proberen de bevalling op gang te brengen. We voelen doormiddel van een inwendig onderzoek of de baarmoedermond al aan het verweken, verstrijken en aan het openen is. Indien dit het geval is kunnen we in principe tussen 40 en 41 weken strippen. We bepalen altijd samen met jou of dit wenselijk is en vanaf wanneer we dit gaan proberen in jouw specifieke situatie. De baby zit in de baarmoeder in een vruchtzak. De vliezen van deze vruchtzak zitten vast aan de wanden van de baarmoeder. Bij het strippen worden deze vliezen van de vruchtzak losgewoeld van de baarmoederwand. Hierbij komen hormonen vrij (prostaglandines) die nodig zijn om de bevalling op gang te brengen. Sommige vrouwen vinden het strippen pijnlijk, andere vrouwen voelen er niet veel van. Door het strippen versnelt de rijping van de baarmoedermond. Als het strippen het gewenste effect heeft, krijg je binnen 20 uur weeën. Indien het niet heeft gewerkt kunnen we het nog een keer herhalen.
Inleiden
Wanneer je overtijd gaat kan het op een gegeven moment een optie worden om de bevalling op te wekken, dit noemen we inleiden. Voordat er een inleiding plaatsvindt sturen we eerst een verwijzing naar de gynaceoloog voor een intakegesprek. Hierbij worden de voor- en nadelen van inleiden besproken en wordt een inwendig onderzoek gedaan om te bepalen hoe rijp de baarmoedermond is en wat de beste manier van inleiden in jouw situatie is. Als je ingeleid wordt, neemt de verloskundige van het ziekenhuis de zorg van ons over.
Wanneer de baarmoedermond nog niet voldoende rijp is voor de inleiding kan dit gestimuleerd worden door een ballonkatheter of in de vorm van tabletten.
Ballonkatheter: bij de ballonkatheter wordt een dun slangetje met een ballonnetje aan het uiteinde in de baarmoeder geplaatst. Het ballonnetje wordt met water gevuld, wat druk uitoefent op de baarmoedermond, wat resulteert in ontsluiting. Daarnaast stimuleert je lichaam natuurlijke hormonen die de baarmoedermond rijper maken. Binnen 24-48 uur valt het ballonnetje meestal vanzelf uit, waarna de bevalling kan worden ingeleid. Soms is het nodig om nog een keer een ballonnetje te plaatsen.
Klik op de volgende infographic om een ballonkatheter te zien
Tabletten: als inleiding met een ballonkatheter niet geschikt is of niet het gewenste effect heeft gehad, kan overgegaan worden tot inleiding met Misoprostol (Angusta). Dit zijn tabletten die prostaglandinen bevatten. Prostaglandinen zijn hormonen die de rijping van de baarmoedermond bevorderen. Deze tabletten worden vaginaal ingebracht.
Wanneer de baarmoedermond voldoende gerijpt is (meestal bij 2-3 centimeter ontsluiting), kan de inleiding worden gestart door het kunstmatig breken van de vliezen en het opwekken van weeën door middel van een infuus.
Het verloop van een inleiding kan sterk variëren in duur. Als de baarmoedermond onrijp is bij het inwendig onderzoek, kan de inleiding enkele dagen in beslag nemen. Wanneer de inleiding begint met het breken van de vliezen, vindt de geboorte van de baby vaak binnen 24 uur plaats.
Vliezen breken
In sommige situaties kunnen wij de middag voordat de inleiding gepland staat bij jou thuis de vliezen breken. We kunnen dan de hele nacht afwachten of je hierdoor spontane weeën krijgt. De keuze om dit wel of niet te doen is afhankelijk van verschillende factoren, bijvoorbeeld voor welk ziekenhuis je hebt gekozen. Dit bespreken we met jou op het spreekuur.
